Help, mijn hond is agressief!

Agressiviteit bij honden of naar mensen kan meerdere oorzaken hebben. Er zijn ook vele vormen van agressie die ieder op een verschillende manier behandeld moeten worden. Denk hierbij aan dominante agressie, angstagressie, verdedigende agressie, voeragressie. Hierdoor is er ook niet een standaarddiagnose of behandelplan die voor iedere hond geschikt is.

Is agressie bij honden rasgebonden?

Alle hondenrassen krijgen helaas te maken met agressief gedrag, maar bij bepaalde sterke hondenrassen zoals Pitbull, (American) Stafford, en Bull Mastiff is het vanuit veiligheid belangrijk te beseffen dat de gevolgen van een bijtincident ernstiger uitpakken in de praktijk.

Als een Teckel of Chihuahua constant opgewonden is, blaft en van zich afbijt om iedereen op afstand te houden vinden de meeste mensen dit geen probleem en leren ze hiermee leven.

Gaat het echter om een Stafford of Bull Mastiff die blaft en van zich afbijt omdat hij niet goed gesocialiseerd is en jarenlang weinig andere honden heeft ontmoet? Dan is het ineens een groot probleem geworden terwijl dit in beide gevallen dezelfde oorzaak heeft. Hierdoor kun je stellen dat de oorzaak dus niet rasgebonden is, alleen de uitkomst wel sterk bepalend is door de (bijt)kracht van de hond.

Dominantie of angst-agressie?

Dominatie en angst-agressie zijn de twee meest voorkomende soorten van agressie, tezamen met agressie die voortkomt uit pure frustratie omdat niet tegemoetgekomen wordt aan de basisbehoefte van veel honden: het krijgen van voldoende beweging buitenshuis alsook het hebben van een voorspelbare omgeving.

Hoe herken je deze vormen van agressie en wat te doen?

Dominante agressie herken je vaak door de houding van de hond te bekijken. Er volgt een dominante overheersende pose: Het lichaam is gespannen, de rug recht, hij staat stram op zijn voorpoten, blik is gefocust, en nekharen, oren en staart staan zo stijf, mogelijk overeind. Zijn doel is offensief namelijk het bedreigen van een hond of mens.  

De basis hoe je hiermee om moet gaan wordt gelegd tijdens een gebalanceerde opvoeding waarbij de positie van de hond in de roedel op een vriendelijke manier wordt duidelijk gemaakt: volger!

Er kunnen meerdere oorzaken zijn, maar het gebrek aan een evenwichtige hiërarchie waardoor de hond zijn positie op alle mogelijke manieren bedreigd ziet worden is een regelmatig voorkomende situatie. Het geven van affectie en liefde net op de verkeerde momenten (timing) kan een trigger zijn. Leer hem van pup af aan op een vriendelijke manier dat jij en je gezinsleden de baas zijn over het eten, speeltjes, kleed etc. en blijft rustig als je je positie opeist met de meest krachtige tool beschikbaar: geduld en rust.

Hoe om te gaan met dominant agressief gedrag?

Roep altijd een ervaren hondengedragstrainer in voor het oplossen van ontstaan agressief gedrag en blijf te allen tijde rustig en zelfverzekerd om verdere escalatie te voorkomen. Totdat deze komt is het advies gevaarlijke situaties te voorkomen en te de-escaleren door afstand te houden en de hond niet in dergelijke situaties te brengen, of er onmiddellijk uit te halen als je ziet dat er te veel of verkeerde prikkels aanwezig zijn.

Hoe herken je angstagressie bij een hond?

Angstagressie herken je vaak als je goed kijkt naar de houding van het lichaam van je hond:

• Oren staan naar achter,
• gewicht hangt naar achter en
• staart tussen benen naar buik gericht,
• het vertonen van stress signalen zoals bijvoorbeeld “tongelen”. Bij tongelen steekt de hond zijn tong met een krul in de richting van zijn neus of likt zijn neus helemaal af.

Zijn doel is het vermijden van een situatie.

Wat is de oorzaak?

Veel honden die herplaatst zijn, uit het buitenland zijn overgebracht, of in Coronatijd snel zijn aangeschaft, lopen een grote kans de nodige spanning te hebben opgebouwd. Zij hebben geen rustige en duidelijk acclimatisering gekend en ontbrak het in de basis vaak al aan een goede socialisatieperiode. Zeker als ze te vroeg bij de moeder zijn weggehaald verergert dit nog eens. Plotseling is de omgeving veranderd, ook al is dit een forse verbetering, en heeft dit de nodige onzekerheid gebracht bij de hond. Wat is zijn rol in deze nieuwe omgeving en hoe om te gaan met al deze nieuwe prikkels? In de 1^e of 2^e socialisatieperiode bij honden is deze angst minimaal en de nieuwsgierigheid maximaal waardoor zij snel op verkenning uitgaan en niet bang zijn. Zij staan dan open voor alle nieuwe situaties en prikkels die hieruit voortkomen, een enorm belangrijke periode in het leven van een hond!

Na deze periode is deze kans verkeken en zullen nieuwe prikkels overwegend angstgevoelens oproepen bij de hond en is een juiste begeleiding en dosering van groot belang. Zodra een eigenaar een dergelijke hond aan te veel nieuwe prikkels blootstelt kan een hond overgaan tot een ander gedragstype om een veilige en controleerbare omgeving in stand te kunnen houden: agressief gedrag. Hiermee houdt hij iedereen op afstand en creëert hij een gevoel van veiligheid om zich heen. Eenmaal succesvol ingezet zal dit snel fors verergeren en het dagelijkse leven van de eigenaar onprettiger maken.

Hoe om te gaan met honden met angstagressie in het dagelijkse leven?

Voor het oplossen van ontstane angstagressie geldt hetzelfde: roep altijd een ervaren hondengedragstrainer in en blijf te allen tijde rustig en zelfverzekerd waardoor verdere escalatie wordt voorkomen. Een hond apart zetten en tot rust laten komen is een verstandig idee. Hiermee voorkom je dat hij in de situatie gebracht wordt waarin hij agressie gaat toepassen waardoor dit niet verder verergert en makkelijker aan te pakken is.

De gedragstherapeut zal je vertellen wat de oorzaak is en samen met hem/haar kun je een behandelplan opzetten en uitvoeren. Tijd, geduld en inzicht in het leerproces van de hond maakt dat dit voor iedere hond anders is. Kijk naar je hond en realiseer je ook dat gedrag wat je wilt gaan afleren altijd eerst erger wordt voordat de hond zich overgeeft en aanpast aan de omgeving; geeft niet op!

Let op angst-agressie kan zich na verloop van tijd omzetten in dominante agressie waardoor de verlaagde defensieve houding zich omzet naar een verhoogde offensieve houding. Door leerervaringen van de hond past hij zijn gedrag aan naar dat wat voor hem het meeste oplevert.

Daardoor toont de houding dus niet altijd het onderliggende gedragsprobleem en zal altijd verder gekeken moeten worden naar diepere oorzaken.

Voor alle gedragsproblemen en uitdagingen in het dagelijkse leven die je met je hond in alle groeiperioden tegen kunt komen geldt dat het belangrijk is voor mensen om de behoefte van de hond centraal te stellen en hieraan tegemoet te komen zodat deze in balans is en rustig blijft. Een krachtiger hondenras is niet voor iedereen geschikt omdat dit meer verantwoordelijkheden en vaardigheden met zich meebrengt waaronder:

• Rustig/kalm zelfverzekerd leiderschap tonen
• duidelijke grenzen stellen en regels invoeren
• consequent zijn en met zacht hand, geduld hebben
• een dagelijkse routine hebben
• geeft het voorbeeld, je hond kopieert je energie!